(ជ៣)មេរៀនទី២៖ (មេរៀនសង្ខេប) ក្រូម៉ូសូម

១. ក្រូម៉ូសូមមនុស្ស
១.១. បច្ចេកទេសសិក្សាក្រូម៉ូសូម

       បច្ចេកទេសសិក្សាក្រូម៉ូសូមមានដូចខាងក្រោម៖
   • ការបូមយកឈាម
   • ការបំបែកយកគោលិកាសពីធាតុផ្សេងៗនៃឈាម
   • ដាក់កុលស៊ីស៊ីនដើម្បីបង្អាក់ចំណែកមីតូស
   • ការរៀបចំបន្ទះឡាមដើម្បីសង្កេតមើលក្រូម៉ូសូម
   • ក្រូម៉ូសូមផ្តុំនៅលើបន្ទះអេក្វាទ័រ
   • ថតហើយពង្រីករូបក្រូម៉ូសូម បន្ទាប់មកកាត់យករូបក្រូម៉ូសូម
   • ការតម្រៀបក្រូម៉ូសូមតាមទំហំពីធំទៅតូច។

១.២. ការសិក្សាការីយ៉ូទីបមនុស្ស

       សំណុំក្រូម៉ូសូមដែលតម្រៀបពីធំទៅតូចមាននៅក្នុងកោសិកាមួយរបស់មនុស្សហៅថា ការីយ៉ូទីប។ បុរសនិងស្រ្តីមានចំនួនក្រូម៉ូសូម46ដូចគ្នា។ បុរសនិងស្រ្តីមានក្រូម៉ូសូម២២គូដូចគ្នា ក្រូម៉ូសូមទាំង២២គូនេះជាអូតូសូម។ បុរសនិងស្រ្តីមានក្រូម៉ូសូមគូទី២៣ខុសគ្នា។ 
       រូបមន្តក្រូម៉ូសូមរបស់មនុស្សប្រុស និង មនុស្សស្រី :

   • មនុស្សប្រុស : 2n = 46 = 44 អូតូសូម + ក្រូម៉ូសូមភេទXY
   • មនុស្សស្រី  : 2n = 46 = 44 អូតូសូម + ក្រូម៉ូសូមភេទ XX

១.៣. វិភាគទូទៅលើការីយ៉ូទីប

   • ចំពោះថនិកសត្វ ល្មូន កង្កែប សត្វល្អិតស្លាបពីរមានក្រូម៉ូសូមភេទដូច។
   • មនុស្សគឺ XX : ភេទញី និង XY : ភេទឈ្មោល។
   • ចំពោះបក្សីនិងមេអំបៅ ក្រូម៉ូសូមភេទរបស់សត្វញី គឺ XY និងសត្វឈ្មោលគឺ XX។
   • រុក្ខជាតិដាំខ្លះមានចំនួនក្រូម៉ូសូមលើសពី 2n គឺ 3n  4n ……។

       បន្ទាប់ពីពិសោធន៍ជាច្រើនលើកមក លោកម៉ង់ដែលបានទាញសេចក្ដីសន្និដ្ឋានជា ច្បាប់តំណពូជ។ គាត់សន្និដ្ឋានថាលក្ខណៈនីមួយៗកំណត់ដោយកត្តាតំណពូជ។ ​សព្វថ្ងៃគេហៅកត្តាតំណពូជនេះថាជា សែន។

២. រូបផ្គុំក្រូម៉ូសូម

   ក. ទម្រង់ក្រូម៉ាទីននៅចន្លោះវគ្គ

       បើគេពង្រីកដល់ (X 50 000) ក្រូម៉ាទីនមានសភាពជាសរសៃដែលប៉ោងរាងជាគ្រាប់បន្តគ្នាដូចខ្សែកអង្កាំ។ គ្រាប់អង្កាំមួយគ្រាប់ជានុយក្លេអូសូមមួយដែលមានអង្កត់ផ្ចិតប្រវែង 10nm ។

   ខ. ទម្រង់ក្រូម៉ូសូមនៅវគ្គមេតាផាស

       ក្រូម៉ូសូមមួយមានក្រូម៉ាទីត2 ដែលជាប់គ្នាដោយសង់ត្រូមែ។

   គ. ទម្រង់ផ្សេងៗនៃក្រូម៉ូសូមក្នុងវដ្តកោសិកា

       នៅចន្លោះវគ្គ ក្រូម៉ូសូមមិនលេចជារូបរាងទេ ដោយនុយក្លេអូភីឡាម៉ង់រលា វាបង្កជាក្រូម៉ាទីននៅក្នុងណ្វៃយ៉ូ។ នៅពេលមីតូសនុយក្លេអូភីឡាម៉ង់រួញធ្វើឱ្យក្រូម៉ូសូមលេចជារូបរាងឡើង។

២.១. ការកំណត់ភេទនៃឯកត្តៈមួយ

       ឧទាហរណ៍ : ចំពោះដ្រូសូភីល មានក្រូម៉ូសូមអូម៉ូឡូក ៤គូ ដែលក្នុងនោះមានអូតូសូម ៣គូ និងក្រូម៉ូសូមភេទ ១គូ ៖ XX ចំពោះសត្វញីនិង XY ចំពោះសត្វឈ្មោល។

       កំណកាម៉ែតប្រព្រឹត្តទៅដោយមានចំណែកមេយ៉ូស។ ក្នុងចំណែកមេយ៉ូសមានការផ្តាច់ចេញពីគ្នានៃគូក្រូម៉ូសូមអូម៉ូឡូក។ ដូច្នេះក្នុងកាម៉ែតនៃដ្រូសូភីលមានអូតូសូមចំនួន 3 និងក្រូម៉ូសូមភេទមួយ។ បើគិតតែក្រូម៉ូសូមភេទ ដ្រូសូភីលញីបង្កើតអូវុលតែមួយបែបដែលមានក្រូម៉ូសូម X។ ដ្រូសូភីលឈ្មោលបង្កើតល្ហែម៉ាតូសូអ៊ុត 2 បែបដែលមានសមាមាត្រស្មើគ្នា : មួយបែបមានក្រូម៉ូសូម X និងមួយបែបទៀតមានក្រម៉ូសូម Y។

       នៅពេលបង្កកំណើត បើស្លែម៉ាតូសូអ៊ុត X រលាយចូលជាមួយអូវុល នោះនឹងកើតស៊ីកួតដែលមានសេណូទីប XX ហើយលូតលាស់ជាភេទញី។ បើល្ហែម៉ាតូសូអ៊ុតមានក្រូម៉ូសូម Y រលាយចូលជា មួយអូវុលនោះនឹងកើតស៊ីកួតមានគ្រូម៉ូសូម XY ហើយលូតលាស់ជាភេទឈ្មោល។

២.២. លក្ខណៈជាប់នឹងភេទ

   ក. សែននៅលើក្រូម៉ូសូម X

       ឧទាហរណ៍៖ លក្ខណៈពណ៌ភ្នែកដ្រូសូភីល។ លោក ម័រកង់ (Morgan) ជាអ្នករកឃើញតំណពូជនៃលក្ខណៈជាប់នឹងភេទ នៅពេលដែលគាត់ធ្វើការពិសោធទៅលើដ្រូសូភីល។ មានដ្រូសូភីលពូជសុទ្ធពីរដែលខុសគ្នាដោយលក្ខណៈពណ៌ភ្នែក៖
   • ពូជទី១ : ពូជព្រៃមានភ្នែកពណ៌ក្រហម
   • ពូជទី២ : មានភ្នែកពណ៌ស

ការបង្កាត់ទី១
   • P (ពូជសុទ្ធ) :  ដ្រូសូភីលញីភ្នែកក្រហម X ដ្រូសូភីលឈ្មោលភ្នែកស
   • F :  ដ្រូសូភីលភ្នែកក្រហម (ញី ៥០%, ឈ្មោល ៥០%)

ការបង្កាត់ទី២
   • P (ពូជសុទ្ធ) :  ដ្រូសូភីលញីភ្នែកស X ដ្រូសូភីលឈ្មោលភ្នែកក្រហម
   • F1 :              -     ដ្រូសូភីលញីភ្នែកក្រហម ៥០%
                            -   ដ្រូសូភីលឈ្មោលភ្នែកស ៥០%

បំណកស្រាយលទ្ធផល

       តើហេតុអ្វីបានជាលទ្ធផលក្នុងការបង្កាត់ទាំងពីរខុសគ្នា? 

   • ក្នុងការបង្កាត់ទី១ គេទទួលបានដ្រូសូភីលភ្នែកក្រហមទាំងអស់។ យើងសន្និដ្ឋានបានថាលក្ខណៈភ្នែកក្រហមលុបលើលក្ខណៈភ្នែកស។
   • ក្នុងការបង្កាត់ទី២ លទ្ធផលមិនគោរពតាមច្បាប់ឯកសណ្ឋានភាពនៃអ៊ីប្រ៊ីតនៅជំនាន់ទី១ទេ។ កូនភេទឈ្មោលមានលក្ខណៈដូចមេ កូនភេទញីមានលក្ខណៈដូចបា។ យើងសន្និដ្ឋានថាសែនកំណត់លក្ខណៈពណ៌ភ្នែកដ្រូសូភីលមិនស្ថិតនៅលើក្រូម៉ូសូមធម្មតាទេ គឺវាស្ថិតនៅលើក្រូម៉ូសូមភេទ។

          តើសែននេះស្ថិតនៅលើក្រូម៉ូសូមភេទ X ឬ  Y ?

         សម្មតិកម្មទី១ :  សែនកំណត់លក្ខណៈពណ៌ភ្នែកដ្រូសូភីលស្ថិតនៅលើក្រូម៉ូសូម X ផង និង Y ផង។
         សម្មតិកម្មទី២ :  សែនកំណត់លក្ខណៈពណ៌ភ្នែកដ្រូសូភីលស្ថិតនៅលើក្រូម៉ូសូម Y ។
         សម្មតិកម្មទី៣ :  សែនកំណត់លក្ខណៈពណ៌ភ្នែកដ្រូសូភីលស្ថិតនៅលើក្រូម៉ូសូម X ។

   • បើសិនជាសែនកំណត់លក្ខណៈពណ៌ភ្នែកដ្រូសូភីលស្ថិតនៅលើក្រូម៉ូសូម X ផង និង Y ផង គេនឹងទទួលបានអ៊ីប្រ៊ីត F1 ដែលមានលក្ខណៈលុប 100% ។ បើសិនជាសែនកំណត់លក្ខណៈពណ៌ភ្នែកដ្រូសូភីលស្ថិតនៅលើក្រូម៉ូសូម Y នោះមានតែដ្រូសូភីលឈ្មោលដែលមានលក្ខណៈពណ៌ភ្នែក។ តាមការបកស្រាយខាងលើ សម្មតិកម្មទី១ និងទី២ មិនសមស្របទេ ពីព្រោះលទ្ធផលផ្ទុយនឹងការពិសោធ។
   • ដូច្នេះយើងសន្មតថាសែនកំណត់លក្ខណៈពណ៌ភ្នែកដ្រូសូភីលស្ថិតតែលើក្រូម៉ូសូមភេទX ហើយគ្មានគូអាឡែលនៅលើក្រូម៉ូសូម Y ទេ។

ផ្ទៀងផ្ទាត់
   • តាង R ជាអាឡែលកំណត់លក្ខណៈភ្នែកពណ៌ក្រហម (លុប)
   • តាង b ជាអាឡែលកំណត់លក្ខណៈភ្នែកពណ៌ស (អន់)

ការបង្កាត់ទី១
   • ផេណូទីបP (ពូជសុទ្ធ) : ដ្រូសូភីលញីភ្នែកក្រហម X ដ្រូសូភីលឈ្មោលភ្នែកស
   • សេណូទីបP      :         X_RX_R                          X_bY
   • កាម៉ែត     P           :           X_R                           X_b    ,   Y
   • F1                         :          X_RX_b                 ,       X_RY
                                      ញីភ្នែកក្រហម 50%       ,       ឈ្មោលភ្នែកក្រហម 50%

ការបង្កាត់ទី២
   • ផេណូទីបP(ពូជសុទ្ធ): ដ្រូសូភីលញីភ្នែកក្រហម X ដ្រូសូភីលឈ្មោលភ្នែកស
   • សេណូទីបP       :          X_bX_b                        X_RY
   • កាម៉ែត     P             :          X_b                           X_R    ,   Y
   • F1                           :         X_RX_b                 ,      X_bY
                                       ញីភ្នែកក្រហម 50%       ,       ឈ្មោលភ្នែកក្រហម 50%

បំណកស្រាយលទ្ធផលតាមតារាងពុយនេ

៣. ជំងឺតពូជ 

       ជំងឺតពូជមានបុព្វហេតុមកពីសែន។ គេចែកជំងឺតពូជជាពីរប្រភេទគឺ ជំងឺតពូជលើក្រូម៉ូសូមធម្មតា និងជំងឺតពូជជាប់នឹងភេទ។

៣.១. ជំងឺតពូជលើក្រូម៉ូសូមធម្មតា

   ក. ជំងឺតពូជលក្ខណៈអន់

       ឧទាហរណ៍ : ជំងឺភឿក (albino disorder) ។ ជំងឺភឿកមានចំពោះមនុស្សនិងសត្វ។ មនុស្សភឿកមានស្បែកសដូច ទឹកដោះសក់សឬទង់ដែងភាវ ប្រស្រីពណ៌កូឡាប ពីព្រោះគេអាចមើលឃើញសរសៃឈាមនៃស្រទាប់កូរ៉ូអ៊ុតនៅក្នុងភ្នែក។ ជំងឺភឿកបណ្តាលមកពីអវត្តមាននៃជាតិពណ៌មេឡានីន។ ប្រតិកម្មសំយោគមេឡានីនត្រូវបានរាំងស្ទះដោយអវត្តមាននៃអង់ស៊ីមមួយ។ តើជំងឺភឿកតពូជតាមរបៀបដូចម្តេច ? ហើយសែនដែលកំណត់ជំងឺនេះជាសែនលុប ឬ អន់? 

       តារាងពង្សារលីបង្ហាញអំពីការបញ្ជូនជំងឺភឿកក្នុងគ្រួសារមួយ

   • នៅជំនាន់ទីI និងទីII គ្មានអ្នកណាមានជំងឺភឿកទេ។
   • នៅជំនាន់ទីIII ទើបមានជំងឺភឿកលេចឡើង។
   • កូនមានលក្ខណៈភឿក តែឪពុកម្តាយគ្មានលក្ខណៈនេះទេ។
   • ដូច្នេះយើងសន្និដ្ឋានបានថាលក្ខណៈភឿកជាលក្ខណៈអន់ ហើយលេចចេញតែក្នុងករណីអូម៉ូស៊ីកូតនៃសែនអន់ (aa) ។

សម្គាល់ : ជំងឺគថ្លង់ក៏កំណត់ដោយសែនអន់ដែលមាននៅលើក្រូម៉ូសូមធម្មតាដែរ។

   ខ. ជំងឺតពូជលក្ខណៈលុប

       ឧទាហរណ៍ : ជំងឺកូរ៉េហង់ទីងតុង (Huntington's chorea)។ ជំងឺនេះលេចឡើងចំពោះឯកត្តៈដែលមានសែនកំណត់ជំងឺនេះនៅអាយុប្រហែល 40ឆ្នាំ។ អ្នកជំងឺកូរ៉េហង់ទីងតុងមានចលនាខុសប្រក្រតីនិងមានខួរក្បាលខ្សោយដែលនាំឱ្យការចងចាំថយចុះ និងរហូតដល់មានភាពវិកលចរិត។

ការបញ្ជូនជំងឺកូរ៉េហង់ទីងតុង

       កូនមានជំងឺបណ្តាលមកពីឪពុកឬម្តាយឈឺ។ បើឪពុកម្តាយគ្មានជំងឺ នោះកូនក៏គ្មានជំងឺដែរ។ មនុស្សមានជំងឺរៀបការជាមួយមនុស្សជាធម្មតាអាចមានកូនឈឺ។ ជំងឺនេះត្រូវបញ្ជូនផ្ទាល់ពីឪពុកឬម្តាយទៅឱ្យកូន ពុំមានការរំលងជំនាន់ទេ។ គ្រប់លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យខាងលើនេះបង្ហាញថាអាឡែលដែលធ្វើឱ្យមានជំងឺមានភាពលុបលើអាឡែលធម្មតា។ ម្យ៉ាងទៀតជំងឺនេះកើតមានចំពោះភេទទាំងពីរ (បុរសនិងនារី) ។

៣.២. ជំងឺតពូជជាប់នឹងភេទ

       ជំងឺតពូជជាប់នឹងភេទមានដូចជា ជំងឺមីញ៉ូបាទី ជំងឺឈាមក្រកក និងជំងឺងងឹតពណ៌។

   ក. ជំងឺមីញ៉ូបាទី (Myopathie)

       សម្គាល់ដោយសារការចុះខ្សោយនៃសាច់ដុំ។ ជំងឺនេះចាប់ផ្តើមលេចឡើងមុនក្មេងអាយុបាន២ឆ្នាំ។ ពីអាយុ១០ទៅ១២ឆ្នាំ សាច់ដុំកាន់តែខ្សោយទៅៗធ្វើឱ្យក្មេងមិនអាចដើរបាន។ នៅអាយុ២០ឆ្នាំសាច់ដុំប្រអប់ទ្រូងលូតលាស់មិនប្រក្រតីធ្វើឱ្យពិបាកដកដង្ហើមហើយបណ្តាលឱ្យស្លាប់។ 

   ខ. ជំងឺឈាមក្រកក (អេម៉ូភីលី  Hémophilie )

       ជំងឺឈាមក្រកកនេះកើតមានតែចំពោះបុរស។ ជំងឺនេះបណ្តាលមកពីក្នុងឈាមខ្វះសារធាតុដែលចាំបាច់សម្រាប់ប្រតិកម្មនៃដំណើរកំណកឈាម។ 

   គ. ជំងឺងងឹតពណ៌ (ដាល់តូនីស  Daltonisme )

       មនុស្សដែលមានជំងឺដាល់តូនីសមិនអាចញែកពណ៌ក្រហមពីពណ៌បៃតងបានទេ។ 

   ឃ. របៀបបញ្ជូនជំងឺទាំងបី

       សែនកំណត់លក្ខណៈឈាមក្រកកនិងសែនកំណត់ជំងឺមីញ៉ូប៉ាទីជាសែនអន់ពីព្រោះឪពុកម្តាយមានលក្ខណៈធម្មតាអាចមានកូនមានជំងឺ។ ជំងឺទាំងពីរនេះមានរបៀបបញ្ជូនដូចគ្នាគឺជំងឺទាំងនេះកើតមានតែចំពោះមនុស្សប្រុស។ ឪពុកមានជំងឺមិនបញ្ជូនជំងឺនេះទៅកូនប្រុសទេ តែកូនស្រីដែលគ្មានជំងឺអាចបញ្ជូនជំងឺនេះទៅកូនប្រុសរបស់ខ្លួន។

   ង. បំណកស្រាយតាមក្រូម៉ូសូម

       តើហេតុបានជាជំងឺខាងលើច្រើនតែកើតមានចំពោះបុរស?

       ឧទាហរណ៍៖ ជំងឺមីញ៉ូប៉ាទី។ បើសិនជាសែនកំណត់ជំងឺស្ថិតនៅលើអូតូសូម នោះជំងឺអាចកើតមានចំពោះឯកត្តៈទាំងពីរភេទក្នុងសមាមាត្រប្រហែលគ្នា តែជំងឺមីញ៉ូប៉ាទីមានចំពោះមនុស្សប្រុសច្រើនជាងនារី។ សែនកំណត់ជំងឺនេះមីញ៉ូប៉ាទីជាសែនអន់ ហើយស្ថិតនៅលើក្រូម៉ូសូម X គ្មាននៅលើក្រូម៉ូសូម Y ទេ ។

       បុរសមានក្រូម៉ូសូមភេទ XY បើបុរសមានអាឡែលកំណត់ជំងឺតែមួយ គេនឹងកើតជំងឺ។ តែចំពោះនារីដែលមានក្រូម៉ូសូមភេទ XX វិញនឹងមានជំងឺ លុះត្រាតែមានអាឡែលអន់ពីរកំណត់ជំងឺ។ មនុស្សស្រីគ្មានជំងឺ តែអាចជាអេតេរ៉ូស៊ីកូតគឺមានអាឡែលមួយកំណត់ជំងឺ នារីនេះចម្លងជំងឺនេះទៅកូនបាន។

ឧទាហរណ៍៖ ជំងឺងងឹតពណ៌
   • តាង D ជាអាឡែលកំណត់លក្ខណៈគំហើញធម្មតា
   • តាង d ជាអាឡែលកំណត់លក្ខណៈជំងឺងងឹតពណ៌

ករណីបីអាចកើតមាន៖
   • ករណីទី១ : ម្តាយផ្ទុកសែនជំងឺ និងឪពុកជាធម្មតា
        សេណូទីប P : X_DX_d     x   X_DY

   • ករណីទី២: ម្តាយអូម៉ូស៊ីកូតលក្ខណៈធម្មតា និងឪពុកឈឺ
        សេណូទីបP : X_DX_D  x  X_dY

   • ករណីទី៣ : ម្តាយផ្ទុកសែនជំងឺនិងឪពុកឈឺ
        សេណូទីបP : X_DX_d  x  X_dY

៤. មុយតាស្យុង

        មុយតាស្យុងគឺជាកំណែសម្ភារៈសេនេទិចឬជាបម្រែបម្រួលសែនដែលបណ្តាលឱ្យលេចឡើងនូវលក្ខណៈថ្មីខុសពីមុន។ 

៤.១. បុព្វហេតុនៃមុយតាស្យុង

        មុយតាស្យុងកើតឡើងដោយចៃដន្យនិងដោយឯកឯងនៅក្នុងចំណោមប្រភេទភាវរស់ទាំងអស់។

   • មុយតាសែន : ជាកត្តាដែលអាចធ្វើឱ្យមានមុយតាស្យុង។មុយតាសែន ឬភ្នាក់ងារមុយតាស្យុងមានដូចជា ៖
         ភ្នាក់ងាររូប៖ កាំរស្មី X  កាំរស្មីស្វាយអ៊ុយត្រា (UV) ។
         ភ្នាក់ងារគីមី៖ សារធាតុគីមីពុល អាស៊ីតនីទ្រី ឬ អាស៊ីតអាគ្រីឌីន...។

៤.២. មុយតាស្យុងទម្រង់ក្រូម៉ូសូម

        ចំពោះមនុស្សការបាត់ដៃខ្លីនៃក្រូម៉ូសូមទី៥ នាំឱ្យខ្សោយប្រាជ្ញា និងមានសរីរាង្គខ្លះលូតលាស់មិនធម្មតាដូចជាបំពង់សម្លេង (ក្មេងយំមានសម្លេងដូចឆ្មា) គេហៅថា ជំងឺសម្រែកឆ្មា។

៤.៣. មុយតាស្យុងនៃចំនួនក្រូម៉ូសូម

        បម្រែបម្រួលចំនួនក្នុងគូក្រូម៉ូសូមអូម៉ូឡូកណាមួយបម្រែបម្រួលចំនួនក្រូម៉ូសូមទាំងអស់ក្នុងកោសិកា (ប៉ូលីប្លូអ៊ីឌី) ។

បម្រែបម្រួលចំនួនក្នុងគូក្រូម៉ូសូមអូម៉ូឡូកណាមួយ

        ទ្រីសូមីទី២១ (ក្រូម៉ូសូមទី២១ មានដល់ទៅ៣) 2n=47 ចំពោះក្មេងដែលមានទ្រីសូមីទី២១ សារពាង្គកាយមិនសូវលូតលាស់ តឿ មិនសូវមានប្រាជ្ញា ប្រអប់ដៃខ្លី ភ្នែកបញ្ឆិតចុះក្រោម ហើយអារ។ បុព្វហេតុនៃជំងឺនេះ (ទ្រីសូមីទី២១) គឺ នៅចំណែកមេយ៉ូសក្នុងពេលកំណកាម៉ែតគ្មានការផ្តាច់ចេញនៃគូក្រូម៉ូសូមអូម៉ូឡូកទី២១ ។ ទ្រីសូមីទី២១ កើតមានចំពោះម្តាយច្រើន (លើសពី ៣៥ឆ្នាំ) ។

        មុយតាស្យុងចំនួនក្រូម៉ូសូមក៏អាចកើតមានឡើងនៅលើក្រូម៉ូសូមភេទដែរ។

ឯកត្តៈមានក្រូម៉ូសូមភេទOX (ក្រូម៉ូសូមXតែមួយ)

        មានអាការៈរោគតួណេ (Turner) ។ អ្នកជំងឺភេទស្រីមានរូបរាងទាប អារ ហើយលក្ខណៈភេទបន្ទាប់មិនសូវលូតលាស់ (អូវែមិនដំណើការ  គ្មានរដូវ និងដើមទ្រូងមិនលូតលាស់) ។                                     

        មានអាការៈរោគគ្លីណឺភែលធឺ (Klinefelter) ។ ជាបុរសដែលមានលក្ខណៈភេទបន្ទាប់ជាប្រុសផង (មាឌធំ ស្មាទូលាយ) និងស្រីផង (ត្រគាកសាយ ដើមទ្រូងលូតលាស់) ។ បុរសនេះអាដោយពងស្វាសមិនលូតលាស់។

        ឯកត្តៈមានក្រូម៉ូសូមភេទ XXX (ទ្រីសូមី): ជាស្រីមានអូវែមិនលូតលាស់ អារ ប្រាជ្ញាអន់។

        ឯកត្តៈមានក្រូម៉ូសូម OY: មិនអាចរស់បានទេគឺស្លាប់តាំងពីកំណើត។

ប៉ូលីប្ល៉ូអ៊ីឌី

        ប៉ូលីប៉្លូអ៊ីឌី ជាមុយតាស្យុងនៃចំនួនក្រូម៉ូសូមទាំងអស់ក្នុងកោសិកាកើនឡើងតាមពហុគុណរបស់n (3n , 4n , 5n …) ។ ចំពោះសត្វភាគច្រើន ប៉ូលីប៉្លូអ៊ីឌីបណ្តាលឱ្យស្លាប់។ តែចំពោះរុក្ខជាតិប៉ូលីប្ល៉ូអ៊ីឌីវិញ ដើម ផ្កានិងផ្លែមានទំហំធំ និងលូតលាស់ល្អជាងរុក្ខជាតិឌីប្ល៉ូអ៊ីតធម្មតា។

៤.៤. មុយតាស្យុងសែន

        ការលេចឡើងនៃមុយតាស្យុងសែនមានដូចខាងក្រោម៖

   • ការបាត់បង់នុយក្លេអូទីតមួយក្នុងម៉ូលេគុលADN

   • ការបន្ថែមនុយក្លេអូទីតមួយក្នុងម៉ូលេគុលADN

   • ការជួសនុយក្លេអូទីតមួយដោយនុយក្លេអូទីតមួយប្រភេទទៀត។